Feedback geven of bedenkingen formuleren? Lees misschien eerst deze disclaimer of Over deze blog.
Steun Te Gek!? een organisatie die psychische aandoeningen minder onzichtbaar helpt maken #WarmsteWeek
Nomofobie; of wanneer het zelfs voor je telefoon té veel wordt.
Vooraf
Roep je bij het lezen (op je smartphone) van de titel van deze blog uit "Ik ben niet nomofoob"*, wijst dat er wellicht op dat je toch beter even verder leest. Nomofobie is immers afgeleid van 'no mobile-phone phobia', of een fobie voor het niet bij je hebben van je smartphone; en het ontkennen van verslavingsgedrag is veelal geen goed teken.
Ik schreef reeds één van mijn meest gelezen blogs over de evidentie die er bestaat over het positieve effect van een totale ban van smartphones in scholen, op de leerprestaties van lerenden. Dergelijk grootschalig onderzoek is nog beperkt, of beschrijft wisselende bevindingen. Voor het gebruik van smartphones tijdens het leren - of zelfs de aanwezigheid ervan - bestaat wél meer en meer onderzoek. Kort samengevat: je smartphone bij je hebben tijdens het studeren of tijdens de les is geen goed idee.
Net toen ik deze blog over het gebruik en de aanwezigheid van smartphones tijdens online leren begon te schrijven, verscheen trouwens ook een nieuwe blog van Paul A. Kirschner over ongeveer hetzelfde onderwerp. Namelijk een grootschalige studie (17000 studenten) over het al dan niet in een smartphonehotel opbergen van de smartphone voor de les in het hoger onderwijs. Het opbergen had een a moderate but meaningful effect op de prestaties van de lerenden. Lees de blog van Paul om ook te weten te komen of de lerenden het überhaupt erg vonden dat ze hun toestel moesten opbergen. Spoiler alert ... nah, toch maar niet.
Het artikel dat ik vandaag even wil bespreken, onderzocht hoe nomofobie een beïnvloedende rol speelt op het effect van de aanwezigheid van smartphones op leerprestaties, tijdens het bestuderen van opgenomen hoorcolleges. Relevante vraag; veel studenten in het hoger onderwijs bekijken opgenomen hoorcolleges. Een niet onaanzienlijke groep heeft tijdens deze leeractiviteit wellicht zijn of haar duivels toestel bij zich in de buurt, of erger nog, trachten het onmogelijke te doen, namelijk multitasken 😨😨.
Het artikel
Onderzoekers Figl, Walser, Weber, Romulus en Remus onderzochten twee onderzoeksvragen:
1. Hoe beïnvloedt de aanwezigheid of afwezigheid van een smartphone betrokkenheid (flow) en online leerprestaties?
2. Wat is de invloed van nomofobie op de impact van de aanwezigheid of afwezigheid van een smartphone op de flow-ervaring en online leerprestaties van studenten?
Dezelfde 162 studenten (within-subjects design) bekeken online zowel een opgenomen hoorcollege mét hun smartphone in de buurt, als een hoorcollege zonder hun smartphone in de buurt. Na de les dienden ze een 70-tal vragen te beantwoorden:
- inhoudelijke vragen over de lessen;
- vragen die de mate van betrokkenheid/flow in kaart brachten;
- vragen die de mate van afleiding in kaart brachten;
- vragen die in kaart brachten of de smartphone gewoon aanwezig was, of dat ze deze effectief gebruikten.
De mate waarin iemand nomofoob zou zijn, werd eenmalig gemeten aan het einde van het experiment.
Indien de smartphone 'gewoon' aanwezig was, rapporteerden studenten reeds meer afleiding, maar niet minder betrokkenheid. Dit laatste werd pas gerapporteerd als ze hun toestel ook effectief gingen gebruiken. Deze betrokkenheid hing positief samen met leerprestaties; of in mensentaal: des te hoger de gerapporteerde betrokkenheid, des de hoger de gemeten leerprestaties.
Hoe hoger iemand scoorde op de nomofobie-test, des te hoger was diens afleiding indien hun toestel aanwezig was. Plus, het waren de studenten die het hoogst scoorden op dezelfde test, die op het vlak van leerprestaties het meest baat hadden bij afwezigheid van het toestel.
Kortom. Deze bevindingen impliceren dat het verwijderen van de smartphone tijdens online leren, het grootste voordeel oplevert voor degenen die er het meest afhankelijk van zijn. Of om het met de woorden van de onderzoekers te zeggen ' ... being forced to leave their device in another room also removed the
cues that prompt constant checking, a common habit of those with higher levels of nomophobia'.
Bronnen
Figl, K., Walser, R. S., Weber, M., & Remus, U. (2025). Out of sight, out of mind? The impact of smartphone absence on flow and learning performance and the moderating role of nomophobia. https://doi.org/10.6084/m9.figshare.30475264.v1
Kirschner, P. A. (2025). When Phones Go Out the Window, Learning Comes In the Door. kirschnerED. https://www.kirschnered.nl/2025/11/01/when-phones-go-out-the-window-learning-comes-in-the-door/
Reacties
Een reactie posten